Witam

W dzisiejszym artykule opiszę podstawowe informacje o szczypcach ręcznych. Jest to sprzęt, który obok młotków i śrubokrętów jest przeważnie używane w wszelkiego rodzaju pracach .

Konstrukcja szczypiec opiera się na wykorzystaniu dźwigni, która umożliwia zamienić niewielką siłę zacisku na zdecydowanie większą siłę, która pojawia się na szczękach i umożliwia efektywne ściskanie lub przecinanie.

Im dłuższe kamiona szczypiec tym siła zaciskania jest większa. W przypadku szczypiec, w których wymagana jest znaczna siła zacisku, odległość od rękojeści do złącza musi być znaczna, a odstęp od złącza do szczęk lub ostrzy musi być możliwie jak najmniejsza.

Nie we wszystkich wypadkach jest to warunek podstawowy. Przykładowo w szczypcach przeznaczonych dla elektryków i elektroników, istotne jest przystosowanie tych narzędzi do pracy w trudno dostępnych miejscach, lub długość i kształt szczęk.

Pierwsze szczypce zaczęto wytwarzać w drugim tysiącleciu p.n.e.. Czyli do czasu kiedy ludzie rozpoczęli wykożystywać rudy żelaza. Szczypce używali kowale i hutnicy. Kowalom pozwalały na wyciąganie rozgrzanej stali z kotliny. Hutnikom na wyciąganie tygli z dymarek i zlewaniu stali do form.

Postać obecnych szczypiec nie różni się prawie wcale od tych używanych dawniej.

Liczba rodzajów szczypiec wzrastała wraz z rozwojem techniki, a później w związku z rozwojem automatyki. Współcześnie mamy około 100 różnych powszechnych typów szczypiec. Ilość szczypiec wysoko wyspecjalizowanych wciąż rośnie. Naturalnie takie specjalistyczne narzędzia sporadycznie pojawiają się w sklepach. Przeważnie są one robione ewentualnie przerabiane z standardowych szczypiec i przystosowane do szczególnych operacji. Produkuje się je w bardzo małych partiach, sięgających czasami kilkadziesiąt sztuk.

Czołowymi producentami w Europie są Knipex, Wiha, Bahco, Gedore, NWS, Facom, Wera, Stanley, Irvin w Polsce Kuźnia, Juko.

Podstawowy podział szczypiec:

Ze względu na kształt szczęk.

Występują trzy podstawowe kształty (w przekroju poprzecznym) szczęk: płaskie, półokrągłe i okrągłe. Spotkać można także indywidualne kształty do szczególnych zastosowań.

Ze względu na zastosowanie:

Szczypce tnące (szczypce boczne, szczypce czołowe, obcęgi do usuwania gwoździ ). Mają różnego rodzaju krawędzie tnące, bardzo ostre ( ostrza bez skosu ) dla elektroników do cięcia drucików miedzianych, do obcinania plastikowych nadlewek elementów z wtryskarek. Ostrza ze skosem do standardowych zastosowań i i ostrza o dużym kącie do cięcia elementów stalowych. Temat rozwinięty na https://stalowy.webnode.com/

Szczypce zaciskające, szczypce płaskie, szczypce do rur , szczypce samozaciskowe o różnych kształtach szczęk.

Szczypce uniwersalne, zaciskające i tnące takie 2 w jednym. Są to chyba najbardziej popularne narzędzia. Z regułyich szczęki mają licząc od nita mocującego: krawędzie tnące, półkoliste zębate wycięcia do chwytania prętów, śrub, rur. A na końcu dwie płaskie zębate powierzchnie do łapania niewielkich elementów. Występują jako: szczypce uniwersalne, szczypce tnące wydłużone, szczypce radiowo-telefoniczne.

Szczypce składają się z trzech podstawowych elementów:

1 Dwóch rękojeści którymi łapie się narzędzie. Rękojeści powinny być zaprojektowane zgodnie z zasadami ergonomii, tak aby praca szczypcami była bezpieczna i wygodna dla dłoni.

2 Łącznika, czyli osi szczypiec. Złącze to musi poruszać się bez żadnego luzu, i jednocześnie nie może być mocno spasowane. Chodi o to, że szczypce bez problemu muszą się zamykać i otwierać jedną ręką. Najczęściej są to bolce o specjalnej konstrukcji lub specjalnie profilowane śruby z nakrętką samokontrującą.

3 Główki ze szczęką zaciskającą i ostrzem tnącym. Krawędzie główki powinny być precyzyjnie oszlifowane do odpowiedniego kształtu.

Ze względu na kształt ostrza wyróżniamy:

Szczypce boczne. Jest to rodzaj szczypiec tnących, których krawędź tnąca jest przedłużeniem linii ramion i znajduje się blisko brzegu szczypiec. Jest to bardzo szeroka grupa narzędzi o zróżnicowanej długości, różnym kształcie i ostrzach dostosowanych do cięcia różnych materiałów.

Szczypce środkowe, konstrukcja zapewnia długą żywotność, co skutkuje wysoką wydajnością cięcia. Mają mniejszą precyzję cięciai wymagają większych nacisków.

Szczypce tnące czołowe oraz kątowe używane są wtedy, kiedy dostęp do przecinanego drutu jest ograniczony. Krawędzie tnące są prostopadłe lub nachylona pod kątem do ramion. Mogą być także użyte w sytuacji, kiedy zależy nam aby przewód został przycięty blisko jakiejś powierzchni.

Wszystkie szczypce są odkuwane ze stali stopowej lub niestopowejProdukowane szczypce wykonuje się z odkuwek i odpowiednio obrabia. Zwykłe szczypce produkuje się zestali chromo wanadowej lub węglowej.Sposób produkcji opisany w oddzielnym artykule.

I na koniec temat czasami pomijany - okładziny szczypiec.

Rękojeści muszą za każdym razem spełniać fundamentalne normy ergonomii i funkcjonalności.

Wyróżniamy rękojeści stalowe i z różnego rodzaju tworzyw.

Stalowe rękojeści to nic innego jak właściwie obrobione ramiona pomalowane lub galwanizowane.

Rękojeści z tworzyw pełnią funkcję identyfikacyjną, ergonomiczną i zabezpieczającą -znaczek 1000V.

Do prac pod wysokim napięciem zawsze należy stosować narzędzia z certyfikatem 1000V spełniającym normy bezpieczeństwa wg norm IEC 60900, DIN EN 60900, VDE0680.

Dla zagwarantowania bezpieczeństwa i powtarzalności jakości, szczypce są sprawdzane na różne sposoby.

Testy obejmują:

Wytrzymałość dialektryczna

Wszystkie szczypce są testowane indywidualnie. Badanie polega na sprawdzeniu pod napięciem 10 000 V AC. Po teście dopuszczone do użytku pod napieciem 1000 V AC. Daje to 10 krotny współczynnik bezpieczeńtwa.

Pomiary na odporność izolacji

Zanurza sie w wodzie i sprawdza pod napięciem 11 000V przez 3 minuty. Jednocześnie wyznaczane są wszystkie przebicia prądu. Pozwala to wyeliminować możliwość przeskoku iskry z izolacji na nieosłoniętą główkę szczypiec lub możliwość przebić.

Pomiary materiału izolacyjnego

Pod naciskiem 20 N, w temperaturze +70o C i pod napięciem 5 000 V AC rękojeści poddawane są testowi na dielektryczne przebicie izolacji.

Pomiary rękojeści

Test jest wykonywany w temperaturze -25o C. Materiał, z którego wykonano okładzinę zachowuje twardość konieczną do przyjęcia uderzenia przyrządu testowego bez pęknięć i rys.

Testy na przyleganie

Bardzo istotny test przylegania materiału, z którego wykonano okładzinę, ma na celu wykazanie trwałej przyczepności izolacji do narzędzia. Test polega na poddawaniu szczypiec sile nacisku 500 N przez 168 h w temperaturze +70o C.

i

Test palności

Niski wskaźnik palności izolacji likwiduje ryzyko pożaru.